'Pinokkio', potloodtekening

 

Wat is het een verantwoordelijkheid om iets van het leven te maken! Zo nu en dan zouden we die verantwoordelijkheid wel uit handen willen geven: gewoon plichtsgetrouw de bevelen van boven opvolgen - gedachteloos en zonder twijfel. Heerlijk om even niet meer met jezelf in de knoop te liggen. Sigmund Freud noemde dit verlangen de ‘death drive’, het gaat daarbij dus om het willen opgeven van de levenslast. Daartegenover staat de ‘life drive’, de levenslust. De jongen rechts in beeld staat voor de 'death drive': hij probeert zichzelf in een marionet te veranderen door touwtjes onder zijn schoenen te binden. Hij hoopt dat een poppenspeler de regie over zijn leven zal overnemen. Op het kamerscherm achter dit jongetje, zien we de mythe van Orpheus en Eurydice verbeeldt. Orpheus daalde af naar de Onderwereld om zijn dode vrouw terug te halen. Maar zijn missie faalde. Dit tafereel dient als een waarschuwing voor het jongetje: de dood is onomkeerbaar.

​

Pinokkio vertegenwoordigt de ‘life drive’: hij droomt ervan een jongen van vlees en bloed te worden. De fee die Pinokkio van zijn puppetstrings verlost, houdt de schaar wel vervaarlijk dicht bij Pinokkio’s keel. Brengt zij verlossing of wordt hij vervloekt? Er staat Pinokkio al een eerste beproeving te wachten. Een kat heeft zijn klauwen in zijn been gezet. Nu het nog van hout is, ervaart hij geen pijn. Maar met de transformatie van zijn lichaam, zal de pijn inzetten. Verder werpt de kat zijn blik op een laars waaronder een vertrapte muis ligt. Dit beeldelement verwijst naar het sprookje van de gelaarsde kat. In dat sprookje daagt de kat een oger uit om zichzelf in een muis te veranderen. De oger wordt vervolgens onder de laars van de kat vertrapt. Kortom, de oger deed er geen goed aan om zichzelf te transformeren. En hoe zit het met Pinokkio? Heeft hij er wel goed aan gedaan om een metamorfose te wensen? Een mensenleven is niet altijd rozengeur en manenschijn.